Η υπερβόσκηση απειλή για την Ικαρία

Ερώτηση των Οικολόγων Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο

Το πρόβλημα της υπερβόσκησης στο νησί της Ικαρίας φέρνουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι Οικολόγοι Πράσινοι με σχετική ερώτηση που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής Μιχάλης Τρεμόπουλος.

Η υπερβόσκηση απασχολεί εδώ και αρκετά χρόνια τους κατοίκους της Ικαρίας, που βλέπουν το νησί τους να κινδυνεύει από ερημοποίηση, μείωση βιοποικιλότητας, διάβρωση και μείωση γονιμότητας των εδαφών. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό “ανεπιτήρητων” αιγοπροβάτων που βόσκουν ανεξέλεγκτα όλο το χρόνο, συχνά χωρίς να μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες, με αποτέλεσμα να διέρχονται περιόδους υποσιτισμού που επηρεάζουν τη γονιμότητα και την παραγωγικότητά τους. Σύμφωνα με σχετική μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, «οι βοσκήσιμες εκτάσεις της νήσου Ικαρίας μπορούν να διαθρέψουν χωρίς σημεία υποβάθμισης του περιβάλλοντος από υπερβόσκηση των βοσκοτόπων (μόλις) το 70% των καταγεγραμμένων αιγοπροβάτων που διατηρούνται στο νησί». Η ίδια μελέτη επισημαίνει και φαινόμενα υπερεκμετάλλευσης  σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000.

«Η υπερβόσκηση δεν αφορά μόνο την Ικαρία αλλά και άλλες περιοχές της Ελλάδας, νησιωτικές και μη» δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Η κτηνοτροφία αποτελεί  παραδοσιακή αγροτική δραστηριότητα και βασικό παράγοντα της τοπικής οικονομίας που χρειάζεται στήριξη, εφόσον όμως ασκείται με όρους βιωσιμότητας. Κεντρική σημασία έχει η συμφιλίωσή της με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη φέρουσα ικανότητα των βοσκοτόπων, ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές. Η πολιτεία οφείλει να μεριμνά και να προβαίνει στους απαραίτητους ελέγχους για τη διασφάλιση αυτών των προϋποθέσεων.»

 

 

(ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης) 

 

 

 

Θέμα:  Προβλήματα υπερβόσκησης στο νησί της Ικαρίας, στην Ελλάδα

 

Η Ικαρία αντιμετωπίζει για πάνω από 25 χρόνια  εντονότατα προβλήματα υπερβόσκησης, με απογύμνωση βοσκοτόπων από βλάστηση, διάβρωση εδαφών, μείωση γονιμότητάς τους, μείωση βιοποικιλότητας, κινδύνους ερημοποίησης. Μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών([1]) ,επιβεβαιώνει ότι  «οι βοσκήσιμες εκτάσεις της νήσου Ικαρίας μπορούν να διαθρέψουν περί το 70% των καταγεγραμμένων αιγοπροβάτων στο νησί». Η μελέτη επισημαίνει καιφαινόμενα υπερεκμετάλλευσης  σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, όπως στο Δυτικό τμήμα του νησιού στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) με κωδικό GR 4120005 και στην Περιοχή Κοινοτικού Ενδιαφέροντος (ΠΕΚ)  με κωδικό GR 4120004.

Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό “ανεπιτήρητων” αιγοπροβάτων που βόσκουν ανεξέλεγκτα όλο το χρόνο σε συγκεκριμένες τοποθεσίες βοσκοτόπου, αλλά τους χορηγείται και συμπληρωματική διατροφή τη χειμερινή κυρίως περίοδο. Τα ζώα αυτά διέρχονται περιόδους υποσιτισμού που επηρεάζουν τη γονιμότητα και την παραγωγικότητά τους. Πολλά από αυτά επιδοτούνται στα πλαίσια του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης του κανονισμού (ΕΚ) 1782/2003([2]).

Σχετικό κείμενο διαμαρτυρίας([3]) υπογεγραμμένο από 1500 κατοίκους του νησιού έχει σταλεί από το 2008 σ’ όλους τους αρμόδιους φορείς και τα κοινοτικά όργανα.

Ερωτάται η Επιτροπή:

 

  1. Έχει ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές για το μέγεθος του προβλήματος;
  2. Συνιστά παράβαση της ευρωπαϊκής οδηγίας για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ)([4]) η υποβάθμιση περιοχών του Δικτύου Natura 2000 της Ικαρίας λόγω υπερβόσκησης;
  3. Τηρούνται οι όροι της οδηγίας 91/68/ΕΟΚ([5]) σχετικά με το καθεστώς υγειονομικών ελέγχων που διέπουν το ενδοκοινοτικό εμπόριο αιγοπροβάτων;
  4. Διεξάγονται επιτόπιοι έλεγχοι στα πλαίσια της εφαρμογής του καθεστώτος πολλαπλής συμμόρφωσης και αν ναι ποια ήταν τα αποτελέσματά τους;
  5. Πώς σκέφτεται να ενεργήσει προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα της υπερβόσκησης της Ικαρίας;

 


(1) Γ. Ζέρβας, κ.α., Μελέτη-Εμπειρογνωμοσύνη για τα Λιβάδια της Νήσου Ικαρίας για την καλύτερη Αξιοποίηση των Προγραμμάτων του Ε.Π.Α.Α., Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών-Εργαστήριο Διατροφής Ζώων, Αθήνα 2006

([2])  EE L 270 της 21.10.2003

([3]) Πανικαριακή Επιτροπή κατά της υπερβόσκησης και της ερημοποίησης της νήσου Ικαρίας, Καταγγελία υπογεγραμμένη από 1500 κατοίκους της νήσου Ικαρίας, Αύγουστος 2008

([4])  ΕΕ L 206 της 22.7.1992

([5] ) ΕΕ L 46 της 19.2.1991

Διαβάστε επίσης

Ευρωπαϊκή Κοινωνική Οικονομία

Η Διαπαραταξιακή Ομάδα Κοινωνικής Οικονομίας του Ευρωκοινοβουλίου και με την πρωτοβουλία της Ομοσπονδία Αυτοδιαχειριζόμενων Ταμείων Υγείας Ελλάδας (Ο.Α.Τ.Υ.Ε.), σε συνεργασία με τον Καθηγητή Κοινωνιολογίας Παν/μίου