Απαντήσεις και εξηγήσεις για το ζοφερό μέλλον του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου ζητούν εκ νέου από την Κομισιόν οι Οικολόγοι Πράσινοι.
Ο ευρωβουλευτής Μιχάλης Τρεμόπουλος με δύο ερωτήσεις του στο ευρωκοινοβούλιο προσπαθεί να αποσαφηνίσει το τοπίο, τόσο στο θέμα των υποδομών όσο και στα ζητήματα των δρομολογίων.
Η πρώτη επικαλείται τη θετική απάντηση του προηγούμενου επιτρόπου Μεταφορών (και σημερινού αντιπροέδρου της Κομισιόν) κ. Tajani σε παλιότερη ερώτηση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων για τον ΟΣΕ, όπου η Κομισιόν δεσμευόταν ότι οι ανησυχίες για το κλίμα και για το ρόλο του σιδηροδρόμου στις ελληνικές μεταφορές θα λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη. Ο Μ. Τρεμόπουλος επισημαίνει την αντίφαση ανάμεσα στη δέσμευση αυτή και στον όρο του Μνημονίου για κλείσιμο γραμμών και ρωτά αν η σχετική εισήγηση προερχόταν από την ελληνική κυβέρνηση ή από την Κομισιόν και το Δ.Ν.Τ.
Στη δεύτερη ερώτηση αναφέρεται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για τον Ο.Σ.Ε., εστιάζοντας στην πρόβλεψη για αλλαγή χρήσης των σιδηροδρομικών υποδομών που παραμένουν εκτός λειτουργίας για 12 μήνες. Η αποξήλωση γραμμών που έχουν συγχρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε. και η κατάληψη του διαδρόμου τους από άλλες χρήσεις ώστε να είναι αδύνατη η επαναλειτουργία τους, παραβιάζει τις υποχρεώσεις των χωρών μελών για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
«Με το νομοσχέδιο για τον ΟΣΕ η ελληνική κυβέρνηση κήρυξε πόλεμο στο σιδηρόδρομο, προσπαθώντας να επιβάλει ένα μονοπώλιο οδικών μεταφορών με ακριβά καύσιμα και υψηλά διόδια», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Όπως αποκαλύφτηκε, κάτι τέτοιο αποτελεί εντολή της «Τρόικας». Όμως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι επιλογές αυτές αντιστρατεύονται τις κοινές πολιτικές για τις μεταφορές, το κλίμα και τα τροχαία, αλλά και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, καθώς και τις μέχρι τώρα δεσμεύσεις της Κομισιόν. Η Κομισιόν οφείλει να πάψει να καλύπτει την ελληνική κυβέρνηση σε ένα τέτοιο δρόμο και να πάρει καθαρή θέση αν το Μνημόνιο μπορεί να ανατρέπει την ευρωπαϊκή νομιμότητα ή να επιτρέπει ερμηνείες που την παραβιάζουν».
(Ακολουθούν τα κείμενα των δύο ερωτήσεων)
Θέμα: Σε συνέχεια της ερώτησής μου Ε-4383/09, κλείσιμο σιδηροδρομικών γραμμών στην Ελλάδα
Απαντώντας στην Ε-4383/09 ερώτησή μου (1), ο τότε Επίτροπος Μεταφορών και σημερινός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Tajani διαβεβαίωνε ότι βασικό κριτήριο στις αποφάσεις της Επιτροπής για κρατική ενίσχυση των ελληνικών σιδηροδρόμων θα ήταν η «αποκατάσταση ισορροπίας» μεταξύ των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού και των ανησυχιών που είχα εκφράσει στην ερώτησή μου. Οι ανησυχίες αυτές περιελάμβαναν την ανταπόκριση της Ελλάδας στους ευρωπαίκούς στόχους για το κλίμα, την αναγκαιότητα αύξησης του πολύ χαμηλού μεριδίου του σιδηροδρόμου στις ελληνικές μεταφορές, και τον αποκλεισμό μέτρων και πολιτικών που θα μείωναν περαιτέρω το μερίδιο αυτό.
Με το Μνημόνιο Συγκεκριμένων Μέτρων Οικονομικής Πολιτικής (2) που υπέγραψε με την Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από κοινού με την Ε.Κ.Τ. και το Δ.Ν.Τ., επιβάλλεται στην Ελλάδα η υποχρέωση για άμεσο κλείσιμο ζημιογόνων σιδηροδρομικών γραμμών, που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του σιδηροδρομικού δικτύου. Η πυκνότητα του δικτύου είναι ήδη τρεις φορές χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, και περαιτέρω συρρίκνωσή του θα περιθωριοποιούσε οριστικά το σιδηρόδρομο ως μέσο μεταφοράς. Στην περίπτωση αυτή οι ανησυχίες που είχα εκφράσει θα είναι οριστικά ανέφικτο να ικανοποιηθούν, παρά τη ρητή δήλωση του κ. Tajani ότι θα λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη.
Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Κατά τις διαπραγματεύσεις για το ανωτέρω Μνημόνιο (2), ο όρος για κλείσιμο σιδηροδρομικών γραμμών προτάθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, από την Επιτροπή, ή από τους άλλους δύο συμβαλλόμενους;
- Συνυπολογίστηκε το γεγονός ότι τα ελλείμματα του Ο.Σ.Ε. είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνητά διογκωμένα, με μεθόδους και κίνητρα που έχω περιγράψει στην ερώτησή μου (αρ. E-6096/10)
- Εξακολουθεί να ισχύει η απάντηση που είχε δώσει ο κ. Tajani στην Ε-4383/09 ερώτησή μου για τους ελληνικούς σιδηροδρόμους; Με τις τρόπους έλαβε υπόψη της η Επιτροπή τις ανησυχίες που είχα εκφράσει και η ίδια δήλωνε ότι συμμεριζόταν;
- Θεωρεί τους ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα υποδεέστερους από το στόχο για μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων σε χώρες μέλη όπως η Ελλάδα;
Θέμα: Κατάργηση σιδηροδρομικών υποδομών στην Ελλάδα
Νομοσχέδιο που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση από την ελληνική κυβέρνηση (1), περιλαμβάνει (στο άρθρο 9) ρύθμιση με την οποία γραμμές όπου αναστέλλονται οι σιδηροδρομικές μεταφορές για διάστημα άνω των 12 μηνών, θεωρούνται αυτόματα Καταργημένο Δίκτυο και θα εξαιρούνται από την Εθνική Σιδηροδρομική Υποδομή. Τα ακίνητα αυτά θα «μπορούν να αξιοποιηθούν ελεύθερα για οποιοδήποτε σκοπό από τη ΓΑΙΑΟΣΕ», με αλλαγή της χρήσης τους και αποξήλωση της υπάρχουσας σιδηροδρομικής υποδομής. Δυνατότητα συντήρησης θα αποκλείεται για δίκτυα αυτής της κατηγορίας.
Οι ρυθμίσεις αυτές προωθούνται με επίκληση σχετικής πρόβλεψης, στο Μνημόνιο Συγκεκριμένων Όρων Οικονομικής Πολιτικής (2) που συνυπογράφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για κλείσιμο ζημιογόνων γραμμών και εκποίηση ακινήτων του ΟΣΕ.
Οι περισσότερες από τις γραμμές που απειλούνται με κατάργηση, όπως οι γραμμές Αμυνταίου-Κοζάνης, Παλαιοφαρσάλου-Καλαμπάκας, Κορίνθου-Τρίπολης, έχουν ανακατασκευαστεί με ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
Η εμπειρία δείχνει ότι υπάρχουν περιπτώσεις επαναλειτουργίας γραμμών που είχαν εγκαταλειφθεί για πολλά χρόνια. Στις περιπτώσεις αυτές, η διατήρησή τους σε καλή κατάσταση διασφαλίζει την εξοικονόμηση σημαντικών οικονομικών πόρων.
Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Είναι ενήμερη για τους σχεδιασμούς της ελληνικής κυβέρνησης για τον ΟΣΕ; Ισχύουν οι ανωτέρω δημοσιογραφικές πληροφορίες για το σχεδιαζόμενο καθεστώς των γραμμών «Καταργημένου Δικτύου»;
- Είναι σύμφωνη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, η αχρήστευση υποδομών που έχουν συγχρηματοδοτηθεί με ευρωπαϊκούς πόρους;
- Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει, προκειμένου να διασφαλίσει τουλάχιστον τη διατήρηση των συγκεκριμένων σιδηροδρομικών υποδομών και τη δυνατότητα μελλοντικής τους επαναχρησιμοποίησης;
(1) http://www.opengov.gr/yme/?p=451